.png "عصر ایران")
۲۲ شهريور ۱۴۰۳
به روز شده در: ۲۲ شهريور ۱۴۰۳ - ۲۲:۳۲
انفجار خودرو در شهر الرمله در اسرائیل (فیلم) همه چیزدانان نادان ،سواد مصنوعی، الگوی جدید نادانی
زندگی امروزی نسبت به ۲۰۰ سال پیش بسیار چگال تر شده است. یعنی میزان رخدادهای کاری و ارتباطاتی در واحد زمان بیشتر شده است.
روزانه فقط در تلگرام بیش از ۳ میلیون مطلب منتشر می شود. این میزان تولید محتوا ، در شبکه های اجتماعی شگفت آور است و منجر به پدیده جالبی شده: «همه ما» راجع به «همه چیز» می دانیم اما با ويژگی هایی خاص.در حالیکه نمی دانیم که همچنان نمی دانیم.
کارل تارو ژورنالیست معروف ژاپنی می گوید: هر وقت هر کسی از هر چیزی سخن می‌گوید ما وانمود می کنیم که دربارۀ آن می‌دانیم. همکارانمان دربارۀ فیلم، کتاب، قیمت ارز، حمله نظامی آمریکا صحبت می‌کنند سرمان را بالا و پایین می بریم یعنی من هم دربارۀ آن می دانم.
این درصورتی است که آن ها دربارۀ آن موضوع فقط نظرات کس دیگری را در یک شبکه اجتماعی خوانده اند و آن را بازگو می کنند همان گونه که ما نیز چنین می کنیم. ما به شکلی خطرناک به نوعی کپی برداری از دانایی نزدیک می‌شویم، که در واقع الگوی جدید نادانی است. ما با سواد مصنوعی روبرو هستیم. محیط اطراف ما پر است از اخبار مغشوش، اعداد و ارقام گول زننده و حرف های جهت‌دار. سه مساله این موضوع را تشدید می کند:
۱_ حجم بالای اخبار و تحلیل ها. اطلاعات بیشتر یعنی فرصت کمتر برای بررسی دقیق تر آن ها.
۲_ سبک زندگی شتابان: زندگی امروزی نسبت به ۲۰۰ سال پیش بسیار چگال تر شده است. یعنی میزان رخدادهای کاری و ارتباطاتی در واحد زمان بیشتر شده است.
۳_ سواد مصنوعی: نظرات ما از پرسه‌زدن در شبکه‌های اجتماعی سرچشمه می‌گیرند، نه مطالعۀ کتاب‌ها! این کپی برداری از دانایی، در واقع الگوی جدید نادانی است.
به همین خاطر است که اخبار درست و غلط و شایعه و حقیقت در فضای مجازی تقریبا هم ارزش‌اند. چرا؟ چون ما فرصت نمی کنیم که درستی آن چه را که دریافت می کنیم، بررسی کنیم. بلافاصله آن را می خوانیم و احتمالا آن را برای دیگران فوروارد (ارسال) می کنیم و در گفتگوهای خانوادگی یا دوستانه یا کاری مان از آن اطلاعات استفاده می کنیم که نشان دهیم از زمانه عقب نیستیم.
اما چه می توان کرد؟
۱__ تعلیق قضاوت.
نه باور کنید و نه رد کنید.
زمانی که استدلال به نفع یا علیه آن گفته یا نوشته ندارید، نه باور و نه ردش کنید، قضاوت خود را معلق کنید تا زمان دریافت اطلاعات کافی برای قضاوت.
۲__ عدم قضاوت در حالت مستی
دو روانشناس آمریکایی در مطالعات خود نشان دادند زمانی که افراد از آرامش فکری بیشتری برخورداند، کیفیت قضاوتهای حرفه ای شان افزایش پیدا می کند. مطالعات نشان داده زمانی که شتابزده، هیجانی، خسته و پریشان هستیم، {که در این روزگار اکثرا چنین هستیم } کیفیت قضاوت های ما افت می کند و قضاوتی که در زمان شتابزدگی می کنیم به اندازه قضاوت یک فرد مست، غیرقابل اتکاست.
۳__ حساسیت به ساختارهای مجهول
جملاتی که با فعل مجهول و بدون فاعل ساخته شده‌اند مانند «گفته می‌شود» یا «شنیده‌ها حاکی از آن است که» و «یا بر اساس اخبار منتشر شده» روشی برای پیچاندن شما هستند. در این ساختارها خبر وجود دارد. اما منبع خبر وجود ندارد.
۴__ پرسشگر و مشکوک باشید.
برای هر چه می خوانید یا می شنوید از خودتان بپرسید:
الف) آیا از منبع خبر/گزارش مطمئن هستم؟
ب) آیا شواهد تاییدکننده یا استدلال های قانع کننده آورده شده یا اینکه یک حرف به زبان های مختلف تکرار شده؟
ج) آیا بین مقدمه و اطلاعات ارایه شده و نتایج رابطه منطقی وجود دارد؟
د) آیا تمام واقعیت بیان شده یا بخشی از واقعیت؟
۵__ از چرا و کلمات هم خانواده استفاده کنید.
آدم های دقیق دائم می پرسند چرا؟ چرا کاندیدای ریاست جمهوری شما بهتر است؟ چه چیز باعث می شود که فکر کنید قیمت ارز بالا می رود؟ چطور به این نتیجه رسیدید؟
۶__ با مغالطات آشنا شوید.
در منطق، فصلی وجود دارد به نام مغالطات. برای تقویت تفکر سنجشگرانه (انتقادی) بخش مغالطات را بخوانید با بیش از ۷۰ نوع مغالطه (=دامگاه اشتباه ذهنی) آشنا شوید.
۷__ کتاب های آگاهی بخش بخوانید.
حضور در شبکه های اجتماعی مفید است. جریان آزاد اطلاعات در آن بسیار جذاب، مفید و غنیمت است. اما فراموش نکنیم که آن ها نمی توانند جایگزین کتاب و تفکر عمیق شوند.
دکتر مجتبی لشکربلوکی /کانال سخنرانی ها
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
ایرانایر در واکنش به لغو پرواز کلن آلمان: هیچ گزارش رسمی از اروپا بابت تحریم جدید نگرفتهایم رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل از سمت خود استعفا میدهد توقیف کشتی حامل 10 میلیارد تومان کالای قاچاق در هرمزگان پزشکیان: برای توسعه روابط به عراق آمدهایم نظرسنجی: کامالا هریس با اختلافی گسترده از ترامپ پیشی گرفته پایان اعتصاب کارگران لاستیک بارز با ورود دستگاه قضا آمریکا ۱۶ متحد رئیس جمهور ونزوئلا را تحریم کرد جزئیات جدید از مرگ تلخ کودک ۳ ساله کرمانی حکم تجدید نظر صابر کاظمی مشخص شد پایتخت۷» عید نوروز به تلویزیون میآید تخت جمشید از پیراهن پرسپولیس حذف شد! دختر شهید صیاد شیرازی درگذشت نیمار در فهرست رسمی الهلال قرار گرفت فضاپیمای ناسا یک آتشفشان جدید را در قمر سیاره مشتری کشف کرد تصادف اتوبوس و پژو ۴۰۵ در ایلام با ۳ کشته و ۵ مصدوم